Według Piramidy Maslowa potrzeba przynależności jest trzecią najważniejszą potrzebą w życiu człowieka (zaraz po potrzebach fizjologicznych i poczuciu bezpieczeństwa). Integracja i budowanie relacji z drugim człowiekiem towarzyszą nam w życiu codziennym niemal cały czas. Jest to dla nas tak naturalny proces, że nawet się nad nim nie zastanawiamy. Warto zwrócić uwagę na to, że sporą część kontaktów utrzymujemy z rówieśnikami, ale pielęgnowanie relacji międzypokoleniowych jest tak samo ważne. Relacje międzypokoleniowe przyczyniają się do rozwoju społecznego, jak i kulturowego. Uczą empatii, zrozumienia, otwartości i wielu innych cech przydatnych z socjologicznego punktu widzenia.
Czym jest wymiana międzypokoleniowa?
Wymiana międzypokoleniowa to dzielenie się wiedzą, doświadczeniami między starszymi i młodszymi pokoleniami. Polega na zdobywaniu obopólnych korzyści poprzez współpracę. Istotne jest to, aby każdy czuł się równym wobec innych uczestników wymiany.
Trudności w integracji
Model rodziny wielopokoleniowej powoli odchodzi w niepamięć. Z tego powodu trudniej nam utrzymywać zażyłe relacje z bliskimi, z którymi nie mieszkamy. Problem dodatkowo powiększa się gdy mówimy o kontaktach z seniorami. Według badań Eurostat Digitalisation in Europe – 2023 edition zaledwie 12,4% osób w wieku 65-74 lat posiada chociaż podstawowe kompetencje cyfrowe.
Kolejną przeszkodą jaką napotykają relacje międzypokoleniowe jest ageizm. Co to takiego?
Ageizm to dyskryminacja ze względu na wiek.
Młodzi mają tendencję do stereotypowego definiowania starszych jako schorowanych, zgorzkniałych, pozostających w tyle za rozwijającym się światem. Z kolei starsze pokolenia często nie potrafią zrozumieć różnic między nimi a osobami młodszymi. Nie dostrzegają kompetencji i możliwości jakie posiada młodsza generacja.
Dlaczego warto budować relacje międzypokoleniowe?
- Wzbogacasz swoją wiedzę
- Pracujesz nad samym sobą oraz nad zrozumieniem siebie i innych osób
- Uczysz się jak rozmawiać, aby nie wywoływać sporów
- Budujesz trwalsze relacje międzyludzkie
- Uczysz się otwartości, zrozumienia
- Poznajesz różne perspektywy, poglądy
- Przyczyniasz się do rozwoju społecznego i kulturowego
Zagraniczne inicjatywy
Opið samtal – to otwarta platforma konwersacyjna w Bibliotece Miejskiej w Reykjaviku. Jest miejscem neutralnym, w którym luka między osobami, organizacjami i instytucjami jest wypełniana. Opið samtal ma na celu omówienie ważnych problemów na zasadzie peer-to-peer (z ang. każdy z każdym), aby wspólnie znaleźć rozwiązania poprzez wysłuchanie różnych poglądów.
Podobne inicjatywy organizowane są również w Polsce. Warto wiedzieć, że wymiany międzypokoleniowe mogą przybierać najróżniejsze formy dostosowane do zainteresowań uczestników.
Dialogi pokoleń – warsztaty uczące jak rozmawiać z osobami z innych grup wiekowych. Uczestnicy nauczyli się czym jest dialog, jak poprawnie go prowadzić oraz jak zrozumieć rozmówcę, który ma odmienne poglądy.
Speed friending – inicjatywa zorganizowana w jednej z warszawskich szkół podstawowych. Uczniowie oraz seniorzy mieli szanse na poznanie się za pomocą krótkich, szybkich rozmów.
Portrety dwóch pokoleń – celem projektu było wykonanie sesji portretowych przez młodzież i seniorów.
Projekty mają na celu integrowanie różnych grup wiekowych. Inicjatywy te są niezbędne, aby stopniowo zmniejszać przepaść komunikacyjną między różnymi generacjami, a co za tym idzie, żeby nasze społeczeństwo mogło działać w sprawny, funkcjonalny sposób.
Źródła:
https://cam.waw.pl/miedzypokoleniowo/
https://sieciwsparcia.pl
https://dspace.uni.lodz.pl/xmlui/bitstream/handle/11089/3448/Szukalski.pdf?sequence=1
https://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-da2a8306-c150-4a1e-84dc-02644780a73a/c/2.Starsi_i_mlodzi_w_dialogu.pdf
https://borgarbokasafn.is/en/library/gerduberg-en/our-facilities
Autorka: Natalia Kuroń